06-09-2022

Af­de­ling be­stuurs­recht­spraak vraagt con­clu­sie over de be­grip­pen ‘over­tre­der’ en ‘func­ti­o­neel da­der­schap’

Loenderveen Advocatuur voert een procedure tegen de gemeente Amsterdam inzake een door de gemeente opgelegde boete aan de eigenaar voor de onderverhuur van de woning door een huurder aan een toerist.

De vraag is of de eigenaar als overtreder kan worden aangemerkt, zoals de gemeente Amsterdam bepleit. De eigenaar had de verhuur uitbesteed aan een makelaarskantoor en hield zelf indirect toezicht via zijn zus en een buurvrouw. De eigenaar wist niet en niet kon weten dat de woning anders dan voor permanente verhuur werd gebruikt.

De voorzitter van de Afdeling bestuursrechtspraak van de Raad van State heeft op 8 september 2022 een conclusie gevraagd aan staatsraad advocaat-generaal Wattel die bij de hoogste algemene bestuursrechter lopen. De Afdeling bestuursrechtspraak wil van de staatsraad advocaat-generaal weten of er ‘licht zit’ tussen de invulling van het begrip ‘overtreder’ in het bestuursrecht en het begrip ‘functioneel daderschap’ in het strafrecht. Als aan de begrippen een andere invulling wordt gegeven, dan is de vraag of daar een goede reden voor is. Mocht die er niet of onvoldoende zijn, dan moet worden bezien of op dit punt (meer) rechtseenheid kan worden bereikt.

Verzoek aan de staatsraad advocaat-generaal
De voorzitter van de Afdeling bestuursrechtspraak wil van staatsraad advocaat-generaal Wattel weten:

• wat zijn advies is over de vraag of de aangeschreven personen kunnen worden aangemerkt als overtreder?
• welke criteria daarbij gehanteerd moeten worden? De voorzitter van de Afdeling bestuursrechtspraak vraagt de staatsraad advocaat-generaal hierbij aandacht te besteden aan het in het strafrecht ontwikkelde leerstuk van het functionele daderschap, de gehanteerde criteria en de invulling daarvan, en aan de betekenis van dat leerstuk voor het bestuursrecht waarin in voorkomende gevallen met een herstelsanctie en/of met een bestraffende sanctie op een overtreding kan worden gereageerd.
• welke betekenis daarbij in de tweede zaak moet worden gegeven aan de artikelen 51, derde lid, van het Wetboek van Strafrecht en artikel 5:1, derde lid, van de Algemene wet bestuursrecht.

Wat is een conclusie en wat is het nut ervan?
Een conclusie is een juridisch advies aan de Afdeling bestuursrechtspraak en draagt bij aan de rechtsontwikkeling. Een staatsraad advocaat-generaal kan in een conclusie een rechtsvraag in een bredere maatschappelijke en juridische context plaatsen, de stand van de rechtspraak evalueren en aanbevelingen doen om bestaande rechtspraak te nuanceren of bij te stellen. De Afdeling bestuursrechtspraak is niet gebonden aan het advies, maar laat dit bij haar oordeel wel zwaar wegen. De mogelijkheid voor de bestuursrechter om een conclusie te vragen staat sinds 2013 in de Algemene wet bestuursrecht en wordt door de Afdeling bestuursrechtspraak sindsdien regelmatig gebruikt. Een overzicht van de conclusies die inmiddels zijn uitgebracht, staat op de website van de Raad van State.